Πολυκυστικές ωοθήκες

ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι μια ορμονική ανισορροπία που προκαλείται από τις ωοθήκες (το όργανο που παράγει και απελευθερώνει τα ωάρια) δημιουργώντας περίσσεια ανδρικών ορμονών.

Περιγραφή του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών

Εάν έχετε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι ωοθήκες σας παράγουν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ορμονών που ονομάζονται ανδρογόνα. Αυτό προκαλεί την ανισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών σας. Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχουν συχνά ασταθείς εμμηνορροϊκούς κύκλους, χαμένες περιόδους και απρόβλεπτη ωορρηξία. Μικρές κύστες μπορεί να αναπτυχθούν στις ωοθήκες σας (σάκοι γεμάτοι με υγρό) λόγω έλλειψης ωορρηξίας (ανωορρηξία). Ωστόσο, παρά το όνομα “πολυκυστικό”, δεν χρειάζεται να έχετε κύστες στις ωοθήκες σας για να έχετε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια από τις πιο κοινές αιτίες γυναικείας υπογονιμότητας. Μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για άλλες καταστάσεις υγείας. Ο γυναικολόγος σας μπορεί να θεραπεύσει τις πολυκυστικές με βάση τα συμπτώματά σας και εάν σχεδιάζετε να κάνετε παιδιά.

Ποια μπορεί να εμφανίσει πολυκυστικές ωοθήκες;

Μια γυναίκα μπορεί να εμφανίσει πολυκυστικές ωοθήκες οποιαδήποτε στιγμή μετά την εφηβεία. Οι περισσότερες γυναίκες διαγιγνώσκονται στα 20 ή στα 30 τους όταν προσπαθούν να μείνουν έγκυες. Μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε πολυκυστικές ωοθήκες εάν είστε υπέρβαρες ή παχύσαρκες ή εάν άλλα άτομα στην οικογένειά σας έχουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Πόσο συχνό είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι πολύ κοινό. Το εμφανίζουν έως και το 15% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.

Ψηφιακή αναπαράσταση πολυκυστικών ωοθηκών

Αιτίες και συμπτώματα

Ποια είναι η κύρια αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

Η ακριβής αιτία των πολυκυστικών ωοθηκών είναι άγνωστη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η γενετική παίζει ρόλο. Αρκετοί άλλοι παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο στην πρόκληση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών:

Υψηλότερα επίπεδα ανδρικών ορμονών που ονομάζονται ανδρογόνα: Τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων εμποδίζουν τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάρια (ωορρηξία), η οποία προκαλεί ακανόνιστους εμμηνορροϊκούς κύκλους. Η ακανόνιστη ωορρηξία μπορεί επίσης να προκαλέσει την ανάπτυξη μικρών σάκωνακουλών με υγρό στις ωοθήκες. Τα υψηλά ανδρογόνα προκαλούν επίσης ακμή και υπερβολική τριχοφυΐα στις γυναίκες.
Αντίσταση στην ινσουλίνη: Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης αναγκάζουν τις ωοθήκες να παράγουν και να απελευθερώνουν ανδρική ορμόνη (ανδρογόνα). Η αυξημένη ανδρική ορμόνη, με τη σειρά της, καταστέλλει την ωορρηξία και συμβάλλει σε άλλα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Η ινσουλίνη ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας επεξεργάζεται τη γλυκόζη (ζάχαρη) και τη χρησιμοποιεί για ενέργεια. Η αντίσταση στην ινσουλίνη σημαίνει ότι το σώμα σας δεν επεξεργάζεται σωστά την ινσουλίνη, οδηγώντας σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Δεν έχουν όλα τα άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη, αυξημένη γλυκόζη ή διαβήτη, αλλά η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη. Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία μπορεί επίσης να συμβάλει στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Ένα αυξημένο επίπεδο ινσουλίνης, ακόμα κι αν η γλυκόζη στο αίμα σας είναι φυσιολογική, μπορεί να υποδηλώνει αντίσταση στην ινσουλίνη.
Χαμηλού βαθμού φλεγμονή: Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες τείνουν να έχουν χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού. Ο γυναικολόγος μπορεί να πραγματοποιήσει εξετάσεις αίματος που μετρούν τα επίπεδα της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) και των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία μπορεί να υποδεικνύουν το επίπεδο φλεγμονής στο σώμα σας.

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

Τα πιο κοινά συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών περιλαμβάνουν:

Ακανόνιστες περίοδοι: Η μη φυσιολογική έμμηνος ρύση περιλαμβάνει απώλεια περιόδου ή καθόλου περίοδο. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει έντονη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Μη φυσιολογική τριχοφυΐα : Υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο και έντονη τριχοφυΐα στα χέρια, το στήθος και την κοιλιά ( υπερτρίχωση ). Αυτό επηρεάζει έως και το 70% των γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες.
Ακμή: Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να προκαλέσει ακμή, ειδικά στην πλάτη, το στήθος και το πρόσωπο. Αυτή η ακμή μπορεί να συνεχιστεί μετά τα εφηβικά χρόνια και μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Παχυσαρκία: Περίπου το 80% των γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες είναι υπέρβαρες ή έχουν παχυσαρκία και αντιμετωπίζουν προβλήματα με την απώλεια βάρους.
Επιθέματα σκουρόχρωμου δέρματος: Ειδικά στις πτυχές του λαιμού, στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα (μεταξύ των ποδιών) και κάτω από το στήθος. Αυτό είναι γνωστό ως acanthosis nigricans.
Κύστες: Πολλές γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν μικρές θήκες υγρού στις ωοθήκες τους.
Ελιές: Οι ελιές είναι μικρά πτερύγια επιπλέον δέρματος. Εντοπίζονται συχνά στις μασχάλες ή στο λαιμό σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες.
Αραίωση μαλλιών: Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να χάσουν μέρος των μαλλιών στο κεφάλι τους ή να αρχίσουν φαλάκρα.
Υπογονιμότητα: Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι η πιο κοινή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας . Η μειωμένη συχνότητα ή η έλλειψη ωορρηξίας μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία σύλληψης.

Μπορώ να έχω πολυκυστικές ωοθήκες αλλά να μην έχω συμπτώματα;

Ναι, είναι πιθανό να έχετε πολυκυστικές ωοθήκες και να μην έχετε συμπτώματα. Πολλές γυναίκες δεν συνειδητοποιούν καν ότι έχουν την πάθηση έως ότου δυσκολευτούν να μείνουν έγκυες ή αρχίσουν να παίρνουν βάρος για άγνωστους λόγους. Είναι επίσης πιθανό να έχετε ήπιο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, όπου τα συμπτώματα δεν είναι αρκετά σοβαρά για να τα παρατηρήσετε.

Συνέντευξη του γυναικολόγου για τις πολυκυστικές ωοθήκες

Διάγνωση και εξετάσεις

Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γυναικολόγος μπορεί να διαγνώσει το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μετά από εξέταση. Μπορεί να παραγγείλει εξετάσεις αίματος ή να κάνει υπερηχογράφημα, που θα βοηθήσουν στη διάγνωση.

Ο γυναικολόγος θα:

Μιλήσει μαζί σας για τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό σας.
Ρωτήσει για το ιατρικό ιστορικό της οικογένειάς σας.
μετρήσει το βάρος και την αρτηριακή σας πίεση.
Πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση, αναζητώντας ειδικά για υπερβολικές τρίχες στο πρόσωπο, τριχόπτωση, ακμή, αποχρωματισμένο δέρμα και ελιές δέρματος.
Πραγματοποιήσει μια πυελική εξέταση για να αναζητήσει διογκωμένες ωοθήκες ή άλλες αυξήσεις στη μήτρα σας.
Παραγγείλετε εξετάσεις αίματος για να ελέγξετε τα επίπεδα ορμονών και τα επίπεδα γλυκόζης.
Κάνει ένα υπερηχογράφημα πυέλου για να αναζητήσει κύστες στις ωοθήκες σας και να ελέγξει το πάχος της επένδυσης της μήτρας σας.

Συνήθως, διαγιγνώσκεστε με πολυκυστικές ωοθήκες εάν έχετε τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα:

Ακανόνιστες ή χαμένες περιόδους. Μερικές γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έχουν πολύ βαριά αιμορραγία όταν έχουν περίοδο.
Σημάδια περίσσειας ανδρογόνων όπως ακμή ή υπερβολική τριχοφυΐα. Ή, μια εξέταση αίματος που επιβεβαιώνει τα υπερβολικά επίπεδα ανδρογόνων.
Κύστες στη μία ή και στις δύο ωοθήκες. Πολλές γυναίκες δεν αναπτύσσουν κύστες.

Γυναικεία μήτρα με πολυκυστικές ωοθήκες

Διαχείριση και θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Ο γυναικολόγος θα καθορίσει τη θεραπεία με βάση τα συμπτώματά σας, το ιατρικό ιστορικό και άλλες καταστάσεις υγείας και εάν θέλετε να μείνετε έγκυος. Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής ή συνδυασμό και των δύο.

Εάν δεν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, οι θεραπείες πολυκυστικών ωοθηκών περιλαμβάνουν:

Ορμονικός έλεγχος των γεννήσεων: Οι επιλογές περιλαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια , επιθέματα, εμβόλια, έναν κολπικό δακτύλιο ή μια ενδομήτρια συσκευή (IUD). Ο ορμονικός έλεγχος των γεννήσεων βοηθά στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού σας κύκλου, βελτιώνει την ακμή και βοηθά στην υπερβολική τριχοφυΐα.
Φάρμακο ευαισθητοποίησης στην ινσουλίνη: Η μετφορμίνη είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη. Λειτουργεί βοηθώντας το σώμα σας να επεξεργάζεται την ινσουλίνη. Μόλις ελέγχεται η ινσουλίνη, ορισμένες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες βλέπουν βελτιώσεις στον εμμηνορροϊκό τους κύκλο.
Φάρμακα για τον αποκλεισμό των ανδρογόνων: Ορισμένα φάρμακα μπορούν να εμποδίσουν την επίδραση των ανδρογόνων. Αυτό βοηθά στον έλεγχο της ακμής ή της τριχοφυΐας που προκαλείται από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Μιλήστε με τον γυναικολόγο σας, σχετικά με το εάν είναι κατάλληλα για εσάς.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η απώλεια βάρους και η υγιεινή διατροφή μπορεί να έχουν θετική επίδραση στα επίπεδα ινσουλίνης.

Εάν θέλετε να μείνετε έγκυος τώρα ή στο μέλλον, η θεραπεία για τις πολυκυστικές ωοθήκες περιλαμβάνει:

Φάρμακα για την πρόκληση ωορρηξίας (απελευθέρωση ωαρίου) : Μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη ξεκινά με την ωορρηξία. Ορισμένα φάρμακα έχουν αποδειχθεί ότι προκαλούν ωορρηξία σε γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες. Τα φάρμακα κλομιφαίνη και λετροζόλη λαμβάνονται από το στόμα, ενώ οι γοναδοτροπίνες χορηγούνται με ένεση.
Χειρουργική επέμβαση : Μια χειρουργική διαδικασία που ονομάζεται διάτρηση ωοθηκών μπορεί να προκαλέσει την ωορρηξία αφαιρώντας τους ιστούς στις ωοθήκες που παράγουν ανδρογόνα ορμόνες. Με τα νεότερα διαθέσιμα φάρμακα, οι χειρουργοί σπάνια εκτελούν αυτή τη διαδικασία.
Εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) : Το ωάριο σας γονιμοποιείται με το σπέρμα του συντρόφου σας σε εργαστήριο και στη συνέχεια μεταφέρεται στη μήτρα σας. Αυτή είναι μια επιλογή για γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν βοηθά στην ωορρηξία.

Πρόληψη του συνδρόμου

Μπορώ να αποτρέψω το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή τις επιπτώσεις του;

Δεν υπάρχει αποδεδειγμένος τρόπος πρόληψης των πολυκυστικών ωοθηκών, αλλά μπορείτε να κάνετε μικρά βήματα για να μειώσετε τα συμπτώματά σας. Για παράδειγμα, η κατανάλωση θρεπτικών τροφών, η τακτική άσκηση και η διαχείριση του βάρους σας μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφύγετε τις επιπτώσεις του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών.

Μικροσκοπική αναπαράσταση πολυκυστικής ωοθήκης

Συχνές ερωτήσεις για τις πολυκυστικές ωοθήκες

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών υποχωρεί ποτέ;

Οι ορμονικές αλλαγές που προκαλούνται από την εμμηνόπαυση μπορεί να κάνουν το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών σας να εξαφανιστεί, αλλά όχι πάντα. Μερικές φορές η ανισορροπία των ορμονών συνεχίζεται στην εμμηνόπαυση, που σημαίνει ότι η ανισορροπία σας δεν αλλάζει καθώς μεγαλώνετε. Εάν τα συμπτώματά σας σας ενοχλούν ή επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής σας, μιλήστε με τον γυναικολόγο σας, ώστε να σας συστήσει τη θεραπεία των συμπτωμάτων σας.

Οι πολυκυστικές ωοθήκες με θέτουν σε κίνδυνο για άλλες καταστάσεις υγείας;

Οι πολυκυστικές ωοθήκες έχει αποδειχθεί ότι σας θέτουν σε υψηλότερο κίνδυνο για διάφορες καταστάσεις υγείας, όπως:

Διαβήτης.
Υψηλή αρτηριακή πίεση.
Καρδιαγγειακή νόσος.
Υπερπλασία ενδομητρίου.
Καρκίνος του ενδομητρίου.
Διαταραχές ύπνου όπως η υπνική άπνοια.
Κατάθλιψη και άγχος.

Μιλήστε με τον γυναικολόγο σας, για να βεβαιωθείτε ότι κατανοείτε τους κινδύνους από την εμφάνιση αυτών των καταστάσεων.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω τα συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών;

Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αντιμετωπίσετε το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι να χάσετε βάρος με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση. Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα ορμονών και να βοηθήσει στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου σας και να ανακουφίσει τα συμπτώματά σας.

Εάν η υπερβολική τριχοφυΐα ή η ακμή βλάπτει την αυτοπεποίθησή σας, οι καλλυντικές θεραπείες ή η συνεργασία με έναν δερματολόγο μπορεί να είναι χρήσιμες.

Τέλος, εάν προσπαθείτε να συλλάβετε και έχετε διαγνωστεί με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Ο γυναικολόγος θα σας βοηθήσει να μείνετε έγκυος. Η υγιεινή διατροφή και η μείωση των επιπέδων του στρες μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Είναι γενετικό το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Γίνεται ακόμη πολλή έρευνα για την κατανόηση των αιτιών των πολυκυστικών ωοθηκών. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχει ένα γενετικό ή κληρονομικό συστατικό.

Μπορώ να μείνω έγκυος εάν έχω πολυκυστικές ωοθήκες;

Ναι, μπορείτε να μείνετε έγκυος εάν έχετε πολυκυστικές ωοθήκες. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να δυσκολέψει τη σύλληψη, ενώ αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για ορισμένες επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Ο γυναικολόγος θα αναπτύξει ένα σχέδιο θεραπείας που θα σας βοηθήσει να έχετε ωορρηξία. Το θεραπευτικό σας σχέδιο θα μπορούσε να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Μιλήστε με τον γυναικολόγο για να βεβαιωθείτε ότι κατανοείτε το σχέδιο θεραπείας σας και πώς μπορείτε να αυξήσετε τις πιθανότητές σας για μια υγιή και επιτυχημένη εγκυμοσύνη.

Ποιες ορμόνες επηρεάζουν οι πολυκυστικές ωοθήκες;

Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν ορμονική ανισορροπία που διαταράσσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο, την ωορρηξία και πιθανώς τη σύλληψη. Αυτές οι ορμόνες είναι σαν ένας περίπλοκος ιστός και η λειτουργία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ισορροπία του. Οι ορμόνες που παίζουν ρόλο στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι:

Ανδρογόνα (όπως η τεστοστερόνη και η ανδροστενεδιόνη).
Ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH).
Θυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH).
Οιστρογόνα.
Προγεστερόνη.
Ινσουλίνη.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ πολυκυστικών ωοθηκών και ενδομητρίωσης;

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και η ενδομητρίωση είναι διαφορετικές καταστάσεις, αλλά και οι δύο συνδέονται με κύστες ωοθηκών και στειρότητα. Η ενδομητρίωση είναι μια κατάσταση όπου η επένδυση της μήτρας σας (ενδομήτριο) αναπτύσσεται σε άλλα μέρη όπως οι ωοθήκες, ο κόλπος ή οι σάλπιγγες. Συνήθως προκαλεί πυελικό πόνο ή έντονες κράμπες της περιόδου. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν ακανόνιστες περιόδους, απρόβλεπτη ωορρηξία και άλλες σωματικές παρενέργειες λόγω υπερβολικών ανδρικών ορμονών.

Σημείωμα του Dr Καλαμπόκα

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια κοινή αιτία υπογονιμότητας και μπορεί να συνδεθεί με άλλες ασθένειες. Μιλήστε με τον γυναικολόγο σας σχετικά με τα συμπτώματά σας εάν υποψιάζεστε ότι έχετε πολυκυστικές ωοθήκες. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι ιατρικές θεραπείες μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα, να μειώσετε τον κίνδυνο άλλων καταστάσεων υγείας και να μείνετε έγκυος.

Ο γυναικολόγος Θεόδωρος Καλαμπόκας

Μάθετε περισσότερα για τις πολυκυστικές ωοθήκες

Κύστες ωοθηκών

Σύνδρομο Υπερδιέγερσης Ωοθηκών

Αιτίες πολυκυστικών ωοθηκών

Διαταραχές της έμμηνου ρύσεως

Last update: 24/03/23

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΑΣ

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΕΙΣ