Κύστες Ωοθηκών
Οι ωοθηκικές κύστες αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των γυναικών κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με απλές «λειτουργικές» ή «φυσιολογικές» κύστες που προκύπτουν μετά την ωορρηξία κατά τη διάρκεια του κύκλου. Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τους τύπους των κύστεων που μπορεί να συναντήσουμε…
Καλοήθεις κύστες
Λειτουργικές κύστες
Κάποιες κύστες, οι λεγόμενες «λειτουργικές» αποτελούν μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας της εμμήνου ρύσεως και είναι αποτέλεσμα της ωορρηξίας. Κάθε μήνα ένα ωάριο που ονομάζεται θηλάκιο μεγαλώνει μέσα στην ωοθήκη, και στο μέσο του κύκλου το ωάριο απελευθερώνεται.
Πιο συγκεκριμένα, οι τύποι των λειτουργικών κύστεων είναι δύο:
- Κυστικό θηλάκιο, στην περίπτωση που το θηλάκιο δεν ανοίγει για να απελευθερώσει το ωάριο
- Ωχρό σωμάτιο, στην περίπτωση που το ωοθηλάκιο που πραγματοποιήθηκε έχει απελευθερώσει το ωάριο
Και στις δυο περιπτώσεις που προαναφέρθηκαν πιθανότατα δεν θα υπάρχουν συμπτώματα ή εάν υπάρχουν θα είναι πολύ ήπια και υποχωρούν μέσα σε 6-8 εβδομάδες.
Δερμοειδείς κύστεις
Οι δερμοειδείς κύστες είναι και αυτές κατά κανόνα καλοήθεις κύστες που αποτελούνται από μονήρη κοιλότητα που είναι συνήθως γεμάτη σμήγμα, τρίχες, δόντια, στοιχεία οστίτη ιστού. Συχνά είναι μικρές και δεν γίνονται αντιληπτές από τη γυναίκα, εάν όμως μεγαλώσουν μπορούν να προκαλέσουν πόνο. Πολύ σπάνια υπάρχει ενδεχόμενο να βρεθούν και κακοήθη κύτταρα στο περιεχόμενό τους και για αυτό το λόγο η ιστολογική εξέταση έχει σε αυτή την περίπτωση ιδιαίτερη βαρύτητα. Η αφαίρεσή τους γίνεται λαπαροσκοπικά και η μέθοδος αυτή προτιμάται αντί της λαπαροτομίας καθώς παραμένει ανέπαφος σχεδόν ολόκληρος ο υγιής ωοθηλακικός ιστός.
Κυσταδενώματα
Τα κυσταδενώματα αποτελούν το 20% όλων των καλοηθών όγκων των ωοθηκών και είναι το δεύτερο πιο συχνό καλοήθες επιθηλιακό νεόπλασμα των ωοθηκών. Μερικές φορές είναι γεμάτες με υγρό ή ένα παχύ κολλώδες gel. Συνηθέστατα είναι καλοήθεις, απλά μπορεί να αποκτήσουν πολύ μεγάλο μέγεθος και να προκαλέσουν πόνο.
Κύστες ενδομητρίωσης
Οι κύστες ενδομητρίωσης συνήθως αναφέρονται και ως «σοκολατοειδείς κύστες» λόγω της μορφής τους. Μπορεί να φτάσουν σε μέγεθος μέχρι και τα 4-6 εκατοστά. Η υφή τους είναι μεικτή (ορώδες περιεχόμενο ή/και αίμα που έχει οξειδωθεί). Συνήθως αντιμετωπίζονται με χειρουργική αφαίρεση, λαπαροσκοπικά ή με λαπαροτομία. Ακόμη, οι κύστες ενδομητρίωσης σχετίζονται άμεσα με τη γονιμότητα μιας γυναίκας.
Κακοήθεις κύστες
Σε λίγες περιπτώσεις μια ωοθηκική κύστη είναι κακοήθης. Εάν συμβαίνει αυτό, τότε έχουμε να κάνουμε με μία πολύ ύπουλη ασθένεια που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και αυτό διότι υπάρχει πιθανότητα μη έγκαιρης διάγνωσης καθώς σε πρώιμο στάδιο είναι πιθανό να μην υπάρχει κανένα σύμπτωμα. Όσο η ασθένεια προχωρά, τα συμπτώματα συνοψίζονται ως ακολούθως:
- Πόνος-πίεση στην κοιλιακή χώρα, τη μέση ή/και τα πόδια
- Διόγκωση της κοιλιάς/φούσκωμα
- Ναυτία, δυσπεψία, δυσκοιλιότητα
- Μόνιμο αίσθημα κόπωσης
- Ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία ή περίοδος μετά το πέρας της εμμηνόπαυσης
ΠΡΟΣΟΧΗ! Τα παραπάνω συμπτώματα, μεμονωμένα η ακόμη και στο σύνολό τους δεν υποδηλώνουν σαφώς την ύπαρξη μιας κακοήθους κύστης. Σε περίπτωση που κάποια γυναίκα παρατηρήσει κάποια ή όλα αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με τον γυναικολόγο της καθώς μόνον αυτός είναι σε θέση να αξιολογήσει την συνολική κλινική εικόνα και να αποφασίσει εάν χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος αλλά και ποια θεραπεία συνίσταται.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
To σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα στις μέρες μας, ιδιαίτερα για τα νέα κορίτσια. Τόσο κοινό, που πολλές φορές, λόγω άγνοιας και έλλειψης σωστής ιατρικής καθοδήγησης, πολλές γυναίκες καταλήγουν είτε στην υπερθεραπεία είτε στην υπόθεραπεία του προβλήματος τους. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι το ζήτημα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί μια από τις πλέον πολυσύνθετες ενδοκρινολογικές οντότητες. Η κλινική του ετερογένεια απαιτεί και την εξατομικευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση. Άλλη γυναίκα θα προσέλθει στον ιατρό με κύριο σύμπτωμα τις διαταραχές της περιόδου (κυρίως την αραιομηνόρροια ή /και την αμηνόρροια- η γυναίκα δηλαδή είτε βλέπει αραιά είτε και καθόλου περιόδους), άλλη με έκδηλα τα συμπτώματα της ακμής, της παχυσαρκίας , της υπερτρίχωσης κλπ.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να έχει και απώτερες επιπλοκές για τη γυναίκα, με κύριες τις μεταβολικές εκδηλώσεις που δημιουργούν προβλήματα στο καρδιαγγειακό σύστημα. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι πιθανές επιπτώσεις του συνδρόμου στη γυναικεία υπογονιμότητα, αφού η ανωοθυλακιορρηξία αποτελεί κύρια έκφανση του φαινομένου.
Όλα αυτά δείχνουν ότι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί συχνή νόσο με πιθανές προεκτάσεις και επιπλοκές για την υγεία της γυναίκας. Η σωστή αντιμετώπισή του, από τον κατάλληλο γυναικολόγο με ειδίκευση στη Γυναικολογική Ενδοκρινολογία, όχι μόνο βελτιώνει την ποιότητα ζωής της γυναίκας (που με τη σωστή θεραπεία θα έχει κανονικές τακτικές περιόδους, θα μειώσει το βάρος της, θα μειώσει την ακμή της κλπ.) αλλά αντιμετωπίζει και τις απώτερες επιπλοκές του συνδρόμου, κυρίως την υπογονιμότητα και τις μεταβολικές επιπλοκές του.
Η εμπειρία μας στην ειδίκευση στη Γυναικολογική Ενδοκρινολογία στη Μεγάλη Βρετανία αποτελεί εχέγγυο καλής εφαρμογής των σύγχρονων κλινικών πρωτοκόλλων και πρακτικών με γνώμονα την αποτελεσματική και ασφαλή αντιμετώπιση του συνδρόμου, αποφεύγοντας την υπερθεραπεία του και στοχεύοντας πάντα στη βέλτιστη παροχή υπηρεσιών υγείας στη νέα γυναίκα.
Βίντεο του Dr Θοδωρή Καλαμπόκα για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
