Ο HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας ιός που μολύνει το δέρμα και τους βλεννογόνους των ανθρώπων.

Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί 189 υπότυποι του ιού των θηλωμάτων (PV) από τους οποίους οι 120 υπότυποι προσβάλουν τον άνθρωπο. Όλοι οι υπότυποι του HPV μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής και, επομένως, δεν απαιτείται πλήρης σεξουαλική επαφή για τη μετάδοση.

Κάποιες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες.

Η εμμένουσα λοίμωξη με των υψηλής επικινδυνότητας υπότυπων του ιού HPV -και πιο συγκεκριμένα τους τύπους 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 70, 73, 82, 85- έχουν την τάση να μην υποστρεφουν και να ενσωματώνονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA) με αποτέλεσμα να οδηγούν αρχικά σεπροκαρκινικές αλλοιώσεις– ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου(VIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τουπέους (PIN) και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN). Αυτές είναι προ-καρκινικές δυσπλασίες και ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας για να δημιουργηθεί πρέπει πρώτα να υπάρχει μόλυνση από τον HPV (αυτό ισχύει σχεδόν σε όλες της περιπτώσεις).

Τραχηλικό τεστ Παπανικολάου (Pap-test) χρησιμοποιείται για να εντοπίσει κυτταρικές ανωμαλίες και την ύπαρξη του HPV. Έτσι, γίνεται δυνατή η χειρουργική αφαίρεση κονδυλωμάτων και/ή προ-καρκινικών αλλοιώσεων, πριν εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου. Παρόλο που η χρήση του τεστ Παπανικολάου έχει μειώσει την θνησιμότητα και την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου στις ανεπτυγμένες χώρες, αυτή η ασθένεια εξακολουθεί να αποτελεί αιτία θανάτου για χιλιάδες γυναίκες κάθε χρόνο ανά τον κόσμο.

Πρόσφατα εγκρίθηκε η χρήση δύο εμβολίων τα οποία αποτρέπουν την μόλυνση από τους πιο επικίνδυνους καρκινογόνους τύπους του HPV. Ο εμβολιασμός με τη δημιουργία προστατευτικών αντισωμάτων προφυλάσσει από τους τύπους 16 και 18 κατά 100%, δηλαδή τους δυο πιο επικίνδυνους για πρόκληση καρκίνου τύπους HPV που ευθύνονται συνολικά για το 71% των περιπτώσεων καρκίνου. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπ μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%.

Ενημερωθείτε για τον ενδομήτριο καρκίνο

Στην Ελλάδα η εισαγωγή του εμβολίου στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών έγινε τον Ιανουάριο του 2008 και τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία, καλύπτουν τον δωρεάν εμβολιασμό νεαρών γυναικών ηλικίας 16-26 ετών.

Γενετικά Κονδυλώματα

Τα Γενετικά Κονδυλώματα (στα γεννητικά όργανα ή στον πρωκτό) είναι το πιο αναγνωριστικό σημείο του HPV. Παρόλο που αρκετές μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, οι τύποι 6 και 11 ευθύνονται για το 90% των περιπτώσεων.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που μολύνονται από κάποια μορφή HPV των γεννητικών οργάνων περνάνε την μόλυνση γρήγορα, χωρίς να εμφανίσουν ποτέ κονδυλώματα ή κάποιο άλλο σύμπτωμα. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από το ένα άτομο στο άλλο, ακόμα και αν το μολυσμένο άτομο δεν έχει παρουσιάσει έντονα συμπτώματα.

Οι μορφές του HPV που προκαλούν γενετικά κονδυλώματα δεν προκαλούν καρκίνο. Ωστόσο αν κάποιος εμφανίσει γενετικά κονδυλώματα τότε είναι πιθανό να έχει μολυνθεί και από τις “επικίνδυνες μορφές“ του ιού.

Μόλυνση και Μετάδοση

Απαιτείται άμεση επαφή με δέρμα ή με βλεννογόνο, των αλλοιώσεων από HPV, για να μεταφερθεί ο ιός. Η απλή όμως μεταφορά του ιού από άτομο σε άτομο δεν είναι συνήθως ικανή να δημιουργήσει φλεγμονή. Πρέπει να υπάρξει τριβή και να προκύψουν μικροτραυματισμοί για να εισχωρήσει ο ιός στο επιθήλιο. Γι’ αυτό, η σεξουαλική επαφή (κολπική ή πρωκτική) αποτελεί τον ευκολότερο τρόπο μετάδοσης για τους HPV. Άλλοι τύποι σεξουαλικής επαφής (τριβή των γεννητικών οργάνων με το χέρι ή μεταξύ τους, στοματο-γεννητική επαφή) είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε φλεγμονή, εφόσον υπάρχουν αμυχές στο επιθήλιο και το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργήσει καλά, θεωρούνται όμως σπανιότεροι τρόποι μετάδοσης.

Διάγνωση και Πρόληψη

Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται από διάφορους δερματικούς τύπους του HPV στην παιδική ηλικία. Ο HPV έχει την ικανότητα να παραμένει στο περιβάλλον για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και για αυτό τον λόγο αν θέλετε να αποφύγετε μόλυνση από τον ιό αποφύγετε την επαφή με επιφάνειες όπως, δάπεδα σε δημόσιες τουαλέτες κλπ.

Διάγνωση

Διάγνωση του HPV γίνεται με το Τεστ Παπανικολάου καθώς και την τυποποίηση του ιού με HPV DNA TEST το οποίο μας αποκαλύπτει τον υπότυπο του ιού καθώς και αν υπάρχει συνλοίμωξη.

Τεστ Παπανικολάου

Μερικές σεξουαλικά μεταδιδόμενες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, συνεχόμενη μόλυνση με της μορφές υψηλού κινδύνου είναι ένας μεγάλος παράγοντας σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις του καρκίνου του τραχήλου. Η ανάπτυξη καρκίνου από τον HPV είναι μια αργή διαδικασία και μπορεί να κρατήσει πολλά χρόνια. Σε αυτή την περίοδο τα προ-καρκινικά κύτταρα μπορούν να εντοπιστούν από το τεστ Παπ (τεστ Παπανικολάου).

Το τεστ Παπ είναι μια καλή στρατηγική για την αποφυγή καρκίνου του τραχήλου. Στο τεστ Παπ ο ιατρός παίρνει κύτταρα από τον τράχηλο, τα τοποθετεί σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα και τα κοιτάζει κάτω από μικροσκόπιο για να εντοπίσει καρκινικά κύτταρα. Αυτή η μέθοδος είναι 70% με 80% λειτουργική στην εντόπιση κυτταρικών ανωμαλιών. Λεπτομερής έρευνα του τραχήλου με κολποσκόπηση μπορεί να συστηθεί εάν το τεστ Παπανικολάου έχει δείξει κυτταρικές ανωμαλίες. Έχει προταθεί να γίνεται τεστ Παπανικολάου για πρωκτικό καρκίνο σε μερικές υποκατηγορίες ομοφυλόφιλων ανδρών.

Προφυλακτικά

Το προφυλακτικό δεν παρέχει ουσιαστική προστασία ενάντια στον HPV αλλά μειώνει τις πιθανότητες μετάδοσης του ιού.

Θεραπεία

Ο ιός δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό. Μολύνει τα κύτταρα και παραμένει για πάντα μέσα τους. Όμως οι δυσπλασίες και τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν. Στις θεραπευτικές μεθόδους περιλαμβάνονται: η τοπική επάλειψη με αντινεοπλασματικά φάρμακα, όπως η ποδοφυλλίνη ή η 5-φθοριουρακίλη, ο καυτηριασμός, η εξαίρεση των κονδυλωμάτων με λέιζερ ή η κρυοχειρουργική αφαίρεση τους.